گزارشی از همایش آشنایی متقابل با فرصتهای بازرگانی و سرمایه گذاری کشورهای ایران و روسیه

گزارشی از همایش “آشنایی متقابل با فرصتهای بازرگانی و سرمایه گذاری کشورهای ایران ، روسیه و کشورهای حوزه CIS “

همایش در تاریخ ۹۴/۶/۲۱ به همت اتاق بازرگانی ایران و روسیه ساعت ۱۵:۳۰ در هتل اوین تهران برگزار گردید. سخنرانی آقای عسگراولادی چهره سرشناس بازرگانی ایران و رئیس هیات مدیره اتاق ایران و روسیه، آغاز کننده بحث فرصتهای سرمایه گذاری و تجاری بین دو کشور بود. ایشان که از ۵۸ سال قبل کار تجارت با روسیه را آغاز نموده اند بعنوان فرد با تجربه در خصوص تجارت با روسیه، به مسائل و مشکلات برنامه پنج سال گذشته اشاره داشتند و از مهمترین دلایل باز دارنده گسترش مبادلات و معاملات دو کشور که باید در برنامه آینده دولت و مسئولان مورد توجه قرار گیرد گفتند.

وی اظهار نمود : با وجود صحبتهای اخیر به خصوص در یکی دو سال گذشته مبنی بر افزایش حجم مبادلات بین دو کشور، اما هنوز موانعی اثر گذار در این میان وجود دارد. اولین آن مسأله پولی بانکی می باشد که به دلیل وضعیت بی ثبات پول ملی روسیه و نوسانات بازار روبل، این امر را با مشکلاتی روبرو ساخته است. مسأله بعدی، تحریم بانکی است که از وظایف دولتهای دو کشور در کمیسون مشترک می باشد که خود مانعی برای تبادلات است. با وجود اظهار کشور روسیه از عدم پیروی از تحریم ها، ولی در عمل اینگونه نبوده و ما شاهد عدم پیشروی در این موضوع هستیم. مورد سوم و چهارم نحوه مبادلات کالا بین دو کشور است. ما در حمل و نقل که رکن اصلی موضوع گسترش مبادلات می باشد با مسائل و مشکلات عدیده ای مواجه هستیم. حمل و نقل هوایی و زمینی و ریلی کشور متاًسفانه جوابگوی تجارت ما با روسیه و کشورهای حوزه CIS نیست چون قسمت اعظم مبادلات در نواحی جنوبی روسیه می باشد که متاًسفانه ما پرواز مستقیم به آنها را نداریم در صورتیکه ترکیه روزانه ۳ الی ۵ پرواز به جنوب روسیه دارد. در حمل و نقل زمینی نیز مشکلات امنیتی به خصوص هنگام عبور از داغستان و چچن وجود دارد. خطوط ریلی  دو کشور نیز در قسمتهایی متصل نمی باشد که از عوامل بازدارنده توسعه مبادلات می باشد. تنها راه مبادله حمل و نقل دریایی (دریای خزر) می باشد که ان هم بواسطه تعداد اندک کشتی و نوع سرویس دهی که می توانند به تجار بدهند جوابگوی تجارت ما نمی باشد. مورد آخر کندی صدور روادید دراز مدت و با دفعات از سوی دولت روسیه می باشد. با نگاهی به آمار واردات و صادرات دو کشور این موضوع به خوبی قابل لمس است که انتظار ما بیش از این آمار و ارقام باید باشد. واردات ما از روسیه حدود  یک میلیون و دویست هزار دلار  و صادرات حدود سیصد الی چهارصد میلیون دلار است.

یکی از مهمترین دغدغه های صادرکنندگان ایرانی عدم عضویت ایران در تجارت جهانی می باشد که باعث افزایش تعرفه های گمرکی با دیگر کشورها می باشد اما روسیه با توجه به عدم این مشکل تعرفه کالاهایش با همسایگان خود بین ۰ تا ۵ درصد است که در مقایسه با ما که بین ۵ تا ۲۰ درصد تعرفه پرداخت می کنیم رقم قابل توجهی است.

با وجود میزان صادرات چند میلیاردی ایران (بین ۵ تا ۴۰ میلیارد دلار) با کشور های اطراف خود مثل عراق، ترکیه، افغانستان هندوستان و… اما با روسیه کمتر از رقم ۲ میلیارد دلار مبادله داریم.

در پایان نیز خاطر نشان کردند عدم حضور در نمایشگاهای یکدیگر، عدم اعزام هیأت های دولت بین دو کشور، خود از دلایل مبادلات کمرنگ چند سال اخیر است که دلیل آن عدم ارتباط، عدم تفاهم و عدم اعتماد لازم است که فضای پیشروی تجاری بین دو کشور را سخت نموده است و باید در برنامه ششم دولت قرار گیرد. وی با توجه به دلایل بر پایی این همایش اظهار امیدواری نمودند که این همایش و جلسات بعدی بتواند برای رفع مشکلات بیان شده، جایگاهی باشد که گرهی از مسائل پیش روی تجارت باز کند.  

سپس آقای خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران سخنرانی کردند و به سابقه طولانی تجارت بین دو کشور ایران و روسیه اشاره نمودند که به قرن ها پیش یعنی سده هشتم میلادی بر می گردد. البته در دورانهای گذشته با وجود نقاط اوج و فرود خود اما هیچگاه این رابطه قطع نشده به جز یک مقطع کوتاه آنهم در زمان حمله مغول. وی اوج ارتباط مسائل اقتصادی دو کشور را دهه ۷۰ و ۸۰ دانستند که بعد ازانقلاب جمهوری اسلامی ایران و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این فضا ایجاد گردید. وی اظهار کرد در اواخر دهه ۸۰ با شروع تحریم های سازمان ملل، ارتباطات اقتصادی بین دو کشور کمرنگ شد و در حال حاضر نیز مبادلات دو کشور به میزان پتانسیل های فراوانی که درهر دو کشور وجود دارد نیست.

وی با اشاره به اینکه بالاترین رکورد واردات و صادرات بین دو کشور در سال ۹۱ بوده است، باید خط کشی ریلی ما که به علت منازعات بین ارمنستان و آذربایجان آسیب دیده، مجدداً متصل گردد که خود باعث کاهش هزینه های حمل و افزایش صادرات می شود. با تصویب موافقت نامه کریدور شمال و جنوب دو کشور در سال ۸۱ یعنی خط کشی ریلی از هندوستان به روسیه که نقش ایران در این میان بسیار جدی است و حمل و نقل ریلی ما به این دو کشور سهل تر و کوتاهتر می شد اما متاسفانه در دو دوره دولت قبلی این امر پیگیری و توجه نشد که اصلاح و احیای این خطوط اگر در برنامه این دولت قرار گیرد ظرفیت بسیار خوبی بهمراه دارد.

گشایش خطوط هوایی به حاشیه جنوبی روسیه، اصلاح خطوط ریلی و توسعه خطوط دریایی که امکان سرمایه گذاری در این زمینه بسیار وجود دارد می تواند زمینه ساز توسعه بخش بازرگانی و تجاری بین دو کشور باشد.

وی با اشاره به اعلام امادگی دولت از حضور بخش خصوصی در این زمینه تبادل کالا را نیاز دو کشور دانست و در پایان اظهار امیدواری نمود که در آینده  شاهد حجم بسیار بالاتری از مبادلات ایران و روسیه باشیم.

از دیگر برنامه های مهم این همایش سخنرانی آقای شهرآئینی عضو هیأت مدیره صندوق ضمانت صادرات بود که تجار را با فضای بانکی و ضمانتهای صادراتی آشنا نمودند. آقای عطرچیان مدیر کل ترانزیت و پایانه های مرزی نیز با اعلام مسائل و مشکلات پیش روی ترانزیت جاده ای بحث را ادامه دادند.

سپس در جلسه پرسش و پاسخ که با حضور خانوم دکتر مقیمی و آقای عطرچیان مدیر کل ترانزیت کشور و کشتیرانی دریای خزر و آقای سهرابی کارشناس زبان روس انجام گرفت به بررسی مسائل ترانزیت و مشکلات حمل و نقل جاده ای  و تهسیل و فوریت اخذ روادید رانندگان کامیون ایرانی توسط آقای عطرچیان پرداخته شد. وی با تاًکید بروی سخنان آقای خوانساری مبنی بر اجرای موافقت نامه کریدور شمال و جنوب که با عضویت ۱۴ کشور منطقه شکل گرفته و کشورهای ایران، روسیه و هند بعنوان بنیانگذاران این کریدور ترانزیتی فعال هستند اظهار امیدواری نمودند که محموله های هند و روسیه بعنوان مبدأ یا مقصد از ایران جابجا شود. سپس  سوالاتی از جانب اعضا و تجار مطرح شد که توسط سخنرانان پاسخ داده شد که پس از یک استراحت کوتاه مجدداً برنامه سخنرانی اینبار با دکتر حسینی قائم مقام سازمان سرمایه گذاری های خارجی ایران و آقای عسگری مدیرکل واردات گمرک ادامه پیدا کرد. دکتر حسینی ضمن تشریح آمار سرمایه گذاری و روند رو به رشد میزان سرمایه گذاری خارجی در کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته اظهار امیدواری کردند با توجه به شرایط کنونی به خصوص اکنون بیش از پیش کشورهای دیگر آماده سرمایه گذاری در کشور می باشند.

در نهایت آقای آندره لوگانسکی رایزن بازرگانی سفارت روسیه به زبان فارسی سخنرانی نمودند که وی نیز با اشاره به حجم بالای واردات کشورش از چین به واردات کالا از ایران اظهار تمایل نمود و خواستار گسترش همکاری با ایران که در مجاورت کشورش قرار دارد شد. وی خاطرنشان نمود که کالاهای ایرانی با کیفیت مطلوبی تولید و صادر می شود و امید است بتوان حجم واردات کشورش از ایران توسعه یابد.

در جلسه پرسش و پاسخ دوم وی بهمراه آقایان عسگراولادی، عسگری و دکتر حسینی  به پرسشها و مشکلات مطرح شده از سوی تجار و مدعوین پاسخ دادند و در نهایت چکیده مطالب قابل بررسی توسط آقای عسگراولادی به روسیه خواهد برد تا در جلسه ای که روز پنج شنبه در اتاق روسیه انجام خواهد گرفت مسائل و مشکلات مطرح شده عنوان گردد.

گزارش تهیه شده از یوستون